Elektrik Şalteri

Elektrik Şalteri sürekli atanlardan mısınız ? Elektrik Şalteri atmasının sebebi bir çok etken var aslında bakarsanız.

Bu etkenleri sıralamak gerekirse;

Elektrik Şalteri Fiyatları
2 Amper Sigorta
Sigorta Çeşitleri
Kaçak Akım Rölesi
Sigorta Kutusu
Elektrik Sigortası
Kompakt Şalter

Daha birsürü sayabileceğim sebepleride bulunmaktadır ben sizlere bu yazı içinde Elektrik Sigortaları ve Elektrik şarteli hakkında ufak tefek bilgi vereceğim.
Elektrik Şalteri Nedir ? Sigorta Kutusu Nedir ?

Evinizdeki Elektrik sistemini kontrol etmenizi sağlıyan şey Elektrik Şalteri'dir. Elektrikli aletlerinize giden elektriklerin kontrol edilebilme sebebi ise, Voltajın yüksek olmasından kaynaklı yada alçaklığından kaynaklı patlamalardan sizleri korumasıdır.

Elektrikli aletlerin çalışmasına gerek duyulan gerilim ve akım değerleri bellidir. Bu gerilim biraz artar veya düşer ise Elektrikli Alet Şalterleri'nden dolayı ciddi problemler ortaya çıkabilir. Bu durumun yaşanmaması için Sigorta Kutuları önemli derecede iş görmektedirler. Günümüzde en çok kullanılan Sigorta Kutusu tipi Elektromanyetik Sigorta olup bu Sigorta Kutusundan geçen akım belli bir değeri aştığında ise Sigorta Elektromıknatısı'nın sayesinde Şalter akımını keser ve hem elektrik tesisatınızı korur ve yangın gibi risklere karşı koyar.

Evinizde kombi ve klima gibi elektrik ile çalışan aletlerinizi koruma altına alırlar. Bu elektrikli araçların elektrik bağlantıları şalter aracılığı ile kademeli ve kontrollü bir şekilde verilir.  Şaltere elektrik bağlantısı duvarda bırakılan elektrik kablolarından, elektrik buatı içindeki kablolardan ya da herhangi bir elektrik prizinden alınabilir. Ancak yüksek gerilim ve akım değerlerinde çalışan elektrikli araçlara buat içindeki ayrı bir hattan bağlantı yapılması daha sağlıklıdır. Bu şekilde aynı elektrik hattı üzerinde yüklenme yapılmamış olur.,

Elektrik Şalteri ve Sigorta Kutusu

Evinizdeki Elektrik Şalterleri bu şekilde olur genelde ve Sigorta Atması olan sorununuzun hakkında detaylı bir açıklamaya yapayım isterseniz hem birdaha böyle bir sorunla karşılaştığınızda tekrar araştırmak zorunda kalmazsınız.
Sigorta ve Elektrik Şalterllerinde kullanılan bimetal ve bobin sistemlerin üzerinden Sigorta Akımının geçmesi ile bir süre sonra deforme olur ve sonra sizde kendi kendinize Sigorta Şalteli sürekli atıyor veya Elektrik Şalteri kalkmıyor dersiniz. Dayanması istenilen akımlara dayanamayacak hale gelen Sigortanız sürekli atıp durur. Biz buna Sigorta üretim hatası demiyoruz ama şöyle düşünün bir telefonu ve Elektrik Şalteri'ni aynı keseye koyalım ne alaka diyeceksinizdir ama bir karşılaştıralım. Sizler bir telefonu en fazla 3 veya 4 sene kullanırsınız en fazla kırılır dökülür bir şey olur illaki ve telefonunuzu değiştirmek zorunda kalırsınız. Evdeki Sigorta kutunuzu düşünün birde en az 25-30 yıl kullanıyorsunuz eğer ElektrikŞalterliniz 3 sene sonra bozulur ise buna şaşırmayın buda bir satış stratejisidir. Markalar 25-30 senede bir müşteri geri dönüşü alır ise firmalar satmaz.

Elektrik Şalteri ve Sigorta Kutusu

Öncelikle sormamız gereken bir soru var. Sigorta Atması veya Elektrik Şalteri tutmuyor mu yoksa bayağı atıp ortada mı kalıyor yoksa Şarteliniz kapalı pozisyona mı düşüyor ? Kalitesiz sigortalar bazen açık konumda da tutunamıyor. Bazı tip Sigorta kutuları 3 konumludur. Attığı zaman orta konumda kalır. Bu tip Sigorta kutuları tekrar çalışır duruma almak için aşşağıya doğru bastırıp Sigorta Kutusu kapalı konumuna getirdikten sonra tekrar Şalteri kaldırmanız gerekebilir.

Otomatik Şalter

Sigorta atması konusunu biraz es geçip Şalter Nasıl Bağlanır ? konusunu ele alalım.

Kaçak akım rölesi

Aslında Şalter Bağlantısı çok ta zor değildir. Elektrik prizinden ya da duvarda şaltere elektrik bağlantısı yapılırken ilk olarak kablolara ilgi gösterilmesi gerekir. Elektrik bağlantısında 3 tür kablo bulunur. Bunlar; faz, nötr ve topraklamadır. Faz kablosu genelde koyu kahverengi, nötr kablosu ise açık mavi renklidir. Topraklama ise sarı-yeşil renklerdedir. Bu elektrik kablolarından elektrik taşıyan nötr, yani kahverengi olandır. Şalter de bu kablodan geride bıraktığımız akımı denetim eder. Bu sebeple şalter bağlantısı gerçekte faz kablosu bağlantısıdır. Faz ve nötr birbirinden ayırt edilemiyorsa bir denetim kalemi kullanılmalıdır.

Kontrol kalemi ilişki ettiğinde ışığı yakan kablo fazdır.
Şalter bağlantısı yapmadan evvelce daire elektriği ana sigortadan kesilmelidir. Daha sonra şalterin kapağı sökülmelidir. Şalter bağlantısı yapılırken faz kablosu (kahverengi) şalterin üst kısmındaki yuvaya bağlanır ve vidası sıkılarak kablo sabitlenir. Bundan ileri aşamada ise elektrikli aletin kablolarının şaltere ve duvardaki kablolara bağlanması gerekir. Elektrikli aletten çıkan kahverengi faz kablosu da şalterin alt kısmındaki yuvaya bağlanarak vida ile sabitlenmelidir. Son olarak da tesisattan gelen topraklama ile elektrikli aletin topraklaması (sarı-yeşil kablolar) ve tesisattan gelen nötr kablosu ile elektrikli aletin nötr kablosu da (açık mavi kablolar) birbirine bağlanır. Herhangi bir kısa devre olayından uzak durmak içinse bağlanan kabloların çevresi yalıtkan elektrik bandı ile sarıp sarmalanır ve son olarak şalterin kapağı kapatılarak sabitlenir.

Telleri Eriyen Sigorta

Bu sigortalarda erime ısısı düşük olan iletkenden oluşturulan teller kullanılır. Devreden aşırı akım geçtiğinde iletkenlik nedir telin erimesine sebep olur. Tel kopar ve dönemden elektirik geçişini keser. Atan sigortanın tekrardan işler bir hale gelmesi amacıyla aynı özellikte ki diğer bir tel ile değiştirilmesi gerekir.

Manyetik Sigortalar

Manyetik Sigortalar Manyetik özellik sarfedilen sigortalar da dönemden bundan dolayı sigortadan aşırı akım geçince sigorta amacıyladeki bobin mıknatıslanır. Metal bloğu kendisine çekerek dönem akımını keser.
Metal Çiftli Sigortalar: Bu tür sigortalar da metal çifti adı verdiği değişik iki metalin değişik genleşmesinden yararlanılarak ortaya getirilen sigorta düzeneğidir. Farklı miktarda genleşen metallerden ortaya gelen metal çifti az genleşen metale doğrultu eğilir, dönemde ki kontağı açar ve elektrik akımını keser

Sigorta Çeşitleri

Kullanım alanına göre elektrik sigorta tipleri vardır.

Bıçaklı Sigorta
Otomatik Sigorta
Cam Sigorta
Buşon Sigorta
Yüksek Gerilim Sigortaları

Cam Sigorta Nedir ?

1 – Cam Tipi Sigortalar

Bu sigorta tarzı genelde Elektronik dönemlerde dönem elemanlarını ,bir kısa dönem durumunda yüksek akımlara karşı korur. Bünyesinde ise iki metal arasında silindirik şekilde bir cam bulunmaktadır. Bu cam ortamında ise dayanacağı akım şiddetine göre bir tel ya da metal şerit bulunmaktadır. Sigorta teli üstünden dayanabileceğinden çok bir akım geçtiğinde yanar ve iki metal arasındaki iletimi keser. Cam tüp içersinde tespit edilen hava metaller arasında ark oluşmasını önler. Cam tarzı sigortalar cam buşon ve döneme bağlantısını sağlayacak bedenden oluşur.



2 – Buşon Tipi Sigortalar

Bu sigorta tarzı ise Elektrik tesisatlarının korunması hedefiyle Alçak stresli şebekelerde kullanılır. Buşon tarzı sigortaların hedefi kullanıcıya stres ulaştıran iletkenleri yani
kablo ve telleri korumaktadır. Stresi harcayan yükleri ise yüksek akıma karşı diğer elemanlar korumaktadır. Bu elemanları gelecekte detaylı olarak göreceğiz.
Buşon tarzı sigortalar ; Porselen ile yalıtılmış Buşon ,akım sayısal değerine göre seçilmiş Viskontak, beden ve kapaktan oluşur.
Buşon maksimum akım sayısal değerine göre seçilecek ve yandığı vakit yenisiyle değiştirilecektir. Buşon üstüne ASLA tel sarılmamalıdır. Porselen izolatör içersinde arkı önlemek amacıyla incekum tanecikleri kullanılmaktadır.Hem de buşonun üst doğrultusunda yanıp yanmadığının anlaşılması amacıyla bir ufak pul bulunmaktadır. Buşon içersindeki telin – metal levhanın yandığını bu pul düştüğünde anlarız.

Viskontak ise seçilen buşona ideal olarak kullanılmalıdır. Zaten viskontaklar akım şiddetlerine göre göre detaylı genişlikte yapılmalıdır. Viskontaklar beden üstüne vidalanarak kullanılmaktadır.Bu vidalanma esnasında viskontak anahtarı kullanılarak tam olarak sıkılmalıdır. Aksi taktirde lüzumsuz ısınmalara yol açılabilir. Viskontak yerine ASLA pul ve metal para konulmamalıdır.Gövde ve kapaklar da tekrar kullanılacak sigorta buşonuna göre seçilmeli ve porselen yapıları kırılmalara karşı korunmalıdır. Hem de kapakların üstündeki cam kısım çıkarılmamalıdır.

3 – Buşon Tipi Otomatik Sigortalar

Bu sigorta tarzında ise buşon yerine akımın geçişine göre ısınan ve eğrilen bir metalden meydana gelen kısım vidalanır. Bu parçanın üstünde iki adet düğme bulunur. Bir düğme sigorta attığında tekrar hazır konuma getirmeye ,diğer düğme ise sigortayı attırmaya ( akım geçişini durdurmaya ) yarar.

Anahtar Tipi Sigorta

4 – Anahtar Tipi Otomatik Sigortalar
Bu tip sigortalarda buşonlu otomatik sigortalar ile aynı prensipte çalışırlar. Yani sigorta üstünden geride bıraktığımız akım sınır sayısal değeri aştığında içerideki metal bükülmesini tamamla***** sigortayı attırır. Bazı vakitlerde arızayı giderip sigortayı kaldırmaya çalıştığımızda sigortanın tekrar attığını görürüz. Bu sigortanın içersindeki metalin halen soğu***** eski mevkisine gelmediğini gösterir. Belirli bir vakit sonra ise bundan sonra sigortanın eski çalışma şekline döndüğü görülür. Sigorta içersindeki bi – metal soğumuştur. Bu sigorta tarzında akım şiddetine göre
büyüklük değişimi pek gözlenmez.

Bıçaklı Sigortalar Nedir ?

5 – Bıçaklı Tip Sigortalar

Bu tip sigortalar buşonlu ve anahtarlı otomatik sigortaların kullanılamayacağı büyük akımlarda kullanılırlar. Bıçaklı tip sigortalar bıçaklı sigorta ve bedenden oluşur.
Genellikle indirici trafo merkezlerinde kullanılırlar. Ütü şeklinde bir yalıtkan tutacak ile iki doğrulusunda tutularak bedenden ayrılır ya da yerine takılır. Bıçak sigortanın çalışma prensibi cam sigorta ve buşon tarzı sigorta ile aynıdır.

6- Yüksek Stres Sigortaları

Bu tip sigortalarda kullanılma akımlarına göre üçe ayrılırlar ;
a – Yüksek Dayanımlı Cam Sigortalar:
 Bu sigortalarda cam tüp içersinde iletkenden diğer Karbon Tetra Klorür maddesi bulunur.Bu madde sigortanın akımı kesmesi esnasında ark oluşmasını önler.

b – Yağlı Sigortalar : Bu tip sigortalarda ise Transil Yağı bulunur. Aynı şekilde bu yağda diğer sigortalarda bulunduğu gibi arkı önler. Yük Dağılım merkezleri ve Yüksek stres iletim hatlarında kullanılır.

c – Borik Asitli Sigortalar :
 Bu tip sigortalar adından da anlaşılabileceği gibi borik asit ile arkı önlerler. Bu sigortalar santral ve yükseltici merkezlerde kullanılır. Sigortalar birtakım dönemlerde gecikmeli olarak açılır. Bu dönemler amacıyla vakit gecikmeli sigortalar kullanılır. Sigortalar dönemyi açma vakitlarına göre üçe ayrılırlar ;

1 – Çok acele dönem açan sigortalar ,
2 – Çabuk dönem açan sigortalar ,
3 – Gecikmeli dönem açan sigortalar’ dır.

Gecikmeli dönem açan sigortalar bilhassa motorların çalıştığı hatlar üstünde kullanılmaktadır. Motorlar ilk çalışma hemen ( motor kalkınırken ) normal devrine ulaşmak amacıyla bir kaç saniyelik dönemden aşağı yukarı normal çalışmasının iki katı akım çeker. Bu çok akım çekiminde yani motorun her çalışmasında sigorta değiştirmemek amacıyla amacıyla gecikmeli dönem açan sigortalar kullanılır.

RESİM!!

Kaçak akım rölesi nedir ?

Kaçak akım rölesi elektrik tesisatında hayati bir ehemmiyet taşımaktadır. Buna karşın pek çok elektrik tesisatçısı ya da ev sahibi bu röleyi kullanmak istememektedir. Bunun tesisatçılar amacıyla bağlantıyı bilmemek ya da kaçak akım rölesinin sıksık atması gösterilebilir. Ev sahipleri ise rölenin sıksık atmasından ötürü rahatsız olmakta ve problem çözülemeyince kaçak akım rölesi bağlantısı sökülmektedir.

Söküp atmak basit olabilir. Ancak elektik tesisatında ortaya gelen kaçak akımdan korunmanın tek yolu kaçak akım koruma rölesi dir. Burada şimdi sizlere kaçak akım rölesi, bağlantısı ve yaşanan problemlerinden bahsedeceğim.
Kaçak akım rölesi ile direk bağlantısı olan bir kaç konuyu başlıklar halinda tanımlayarak konuyu anlatmaya başlayalım.

Kaçak Akım Nedir?

Elektrik enerjisi ile çalışan bütün aletlerin çalışma sırasında ortaya getirdiği atık akım vardır. Bu atık akım, kaçak akım olarak ifade edilir. Normal şartlarda bu kaçak akımın toprak hattı ile tesisattan uzaklaştırılması gerekir. Çünkü oluşturulan testler neticesinde 30mA üzeri kaçak akım insan sağlığını tehdit etmektedir. Hem de kaçak akım yangın gibi felaketlere yol açıp parasal zararlar verebilir.
Topraklama Nedir?

Topraklama prosedürünü kısaca açıklayacak olursam, cihazlarda ortaya gelebilecek her hangi bir elektrik kaçağına karşı insanları ve cihazları güvenliğini sağlamak amacıyla direnci az olan toprağa, meydana gelen kaçak akımın aktarılması işlemine topraklama denilmektedir.
Kaçak Akım Rölesi Nedir?


Kaçak akım, toprak hattı direncinin yüksek olması yada toprak hattına bağlı kablonun diğer bir yer ile ilişki etmesinden ötürü elektrik tesisatından uzaklaştırılamaz. Böyle hallerde kaçak akım insan yaşamı amacıyla tehdit oluşturmaya başlar. Oluşan kaçağın 30 mA üstüne çıkması ise geri dönüşü olmayan problemlere namacıyla olabilir.
İşte kaçak akım rölesi, tesisattaki kaçak akımın rastgele bir problemdan ötürü toprak hattı ile boşaltılamadığı hallerde ana bağlantıyı keserek mümkün felaketleri engel olan sigorta tarzı röledir.
Dünya standartlarına göre kaçak akım röleleri 30 mA ve 300 mA olarak üretilir. Yani şayet kaçak akım rölesi 30 mA ise faz ve nötr arasındaki akım farkı 30 mA  aştığında röle atacaktır. Bu standartların uygulanmasının tek namacıylai insan sağlığını güvenliğini sağlamaktır. Çünkü kaçak akım belirli bir dşayete ulaştığında insanları sakatlayabilir yada öldürebilir. Aşağıdaki tablo bu hali açıklamaktadır.